Kondaira 06 (2007)

XIX. mendeko paper gaineko argazkigintzaren historia

Egilea(k):
Enara Artetxe Sanchez
Gaiak:
argazkigintza, Historia, Arte Ederrak
Orrialdeak:
13
Zenbakia:
6
Argitalpen-urtea:
2007
SHU:
93
Deskargatu
Kondaira-n ikusi

Laburpena:

Argazkigintzaren historian zehar paperezko euskarridun argazkiak asko izan dira, zalantzarik gabe gehienak direla esan genezake. XIX. mendean aurkitu eta garatu ziren argazki prozesuak anitzak izan ziren. Horrela, ia 170 urteko jarduerak utzi zuen produkzioak egun argazki-ondare ikaragarria izatea ekarri du. Orain orduko irudiak eman nahi zaien balioaren arabera antigoaleko piezak bezala ala dokumentuak bezala hartzen ditugu. Baliagarritasuna zeinahi dela ere ezinbesteko da argazki prozesuak ezagutzea bere biziraupenerako. Horregatik ahalik eta datu gehien batzeak berebiziko garrantzia izango du: irudi beraren irakurketatik argazkiaren egitura materiala ulertzeraino. Artikulu honetan, beraz, paper gaineko argazkigintzaren historia azaltzen da.

Hiztegiaren arabera, buruxkak 'galburu edo garau mortsak' dira. Era berean, izenburu horixe jarri zion 1910. urtean Jean Etxepare medikuak bere idazki bildumari.

Etxepare medikua (Jean Etxepare Bidegorri, 1877-1935) euskal idazle bikaina izan zen, laikoa, europar korronte berriei irekia eta arlo zabalei hedatua: kazetaritza, literatura, filosofia, zientzia...

P. Xarriton Buruxkak eta Etxepareren beste obra batzuk zein eskutitzak argitaratzeaz arduratu da, eta berriki, K. Altonagak zientziaren historiari lotutako Etxepareren biografia bat kaleratu du.

Aitzindari hura gogoan, UEUk bere liburutegi digitalari Buruxkak izena jarri dio

HPS Babeslea
Bizkaia Babeslea
Babeslea