Esaldi horretan oinarrituta, dokumentuen iruzkinak euskaraz egiteko eredu xume batzuk eskaintzea da lan honen asmoa, guztiz exhaustiboak izan gabe eta ahalik ikuspegi zabalena erabiliz. Era berean, dokumentu-mota hauek landu nahi izan ditugu: testuak, irudiak, taulak eta mapak.

Lan zail hau egiteko Ñare zailagoa, beste ikasle, irakasle eta historialarientzat eredugarri edota erabilgarri izatea nahi baldin baduguÑ, ia bi urteko denboraldia erabili dugu gure lan eta betebeharrekin tartekatuta. Lanean hasitakoan gure historiografian egiteko dagoen lan handiaz ohartu gara, irakurle eta erabiltzailea liburu honen akatsez eta mugez konturatuko den moduan. Ez dugu gure lana gutxietsi nahi, baina bere apaltasuna azpimarratu behar dugu, etorkizunean, dudarik gabe, hobetu beharko baita. Hala ere, hemen doa gure ahaleginaren fruitua; hurrengoek kritikatzen badute, iruzkin- eredu hauek lanerako balio izan duten seinale izango da.