Munduaren irakurketa hitzaren irakurketaren aurretik egiten dela ulertarazten digu Paulo Freirek. Eta irakurtzen eta idazten ikastea, hots, alfabetatzea, lehenik eta behin, munduaren irakurketa ongi egiten eta dagokion testuinguruan ulertzen ikastea da, hizkuntza eta errealitateren arteko lotura harreman dinamikoan biziz. Irakurketa eta alfabetatzeren ikasketak hezkuntz egintzak dira, eta hezkuntza egintza politikoa da funtsean, hau da, hezkuntzaren neutraltasuna ukatu egiten du.
Hezkuntza, irakasle eta ikasleen arteko proiektu eta elkartasunean eratzen den zeregina denez gero, askapen-egintza zehatz eta historiaren eraikuntza bezala behar da bizi, hau da, zapaltzailerik eta zapaldurik ez dagoen gizartearen eraikuntzan, menperatzaileak menperatuari bere hitz zapaltzailea ezartzen ez dion gizartearen eraikuntzan.
Hiztegiaren arabera, buruxkak 'galburu edo garau mortsak' dira. Era berean, izenburu horixe jarri zion 1910. urtean Jean Etxepare medikuak bere idazki bildumari.
Etxepare medikua (Jean Etxepare Bidegorri, 1877-1935) euskal idazle bikaina izan zen, laikoa, europar korronte berriei irekia eta arlo zabalei hedatua: kazetaritza, literatura, filosofia, zientzia...
P. Xarriton Buruxkak eta Etxepareren beste obra batzuk zein eskutitzak argitaratzeaz arduratu da, eta berriki, K. Altonagak zientziaren historiari lotutako Etxepareren biografia bat kaleratu du.
Aitzindari hura gogoan, UEUk bere liburutegi digitalari Buruxkak izena jarri dio