Osagaiz 2.1 (2018)

Jarduera fisikoan oinarritutako programa batean parte hartzen duten gaixoek beren patologiaz, nutrizioaz eta bizi-ohiturez duten ezagutzaren azterketa

Laburpena:

Jarduera fisikoa erregulartasunez praktikatzea eta nutrizio egoki bat izatea beharrezko bi tresna garrantzitsu dira gaixotasun askoren tratamendu eta prebentziorako. Gaixotasun horiek pairatzen dituzten pertsonek haien inguruan beharrezko ezagutza izatea ezinbestekoa da beren bizi-ohiturak era egokian aurrera eraman ditzaten. Lan honen helburua, jarduera fisikoko programa bateko parte-hartzaileek nutrizioaren, jarduera fisikoaren eta beren patologien inguruan duten ezagutza deskribatzea eta ezagutza hori beren egunerokotasunean praktikara eramaten duten edo ez aztertzea izan da. Horretarako, lau patologia zehatz hobetzera bideratutako jarduera fisikoko programa bateko 683 pertsonari egindako galdetegiak aztertu ziren. Batez besteko adina 58,3 ± 9,7 urte izan zen, eta % 76,2 emakumezkoak izan ziren. Galdetegiak parte hartzaileek beren gaixotasunaren inguruan zuten ezagutzarekin zerikusia zuten galderez eta beren egunerokotasunean zituzten bizi-ohituren inguruko galderez osatuta zeuden. Nutrizioa ez zela garrantzitsua % 12k adierazi zuen. % 91k adierazi zuen elikaduraren inguruko ezagutza ona zutela eta % 83,3k baieztatu zuen elikadura egokia zutela. Ostera, % 1,8k ez zuen gosaltzen % 3,4 gazteen taldekoak izanik (<40 urte), % 50,5ek otordu artean jateko ohitura zuen. Obesitatea pairatzen zutenen % 36,4k ez zuen bere pisua kontrolatzen eta hipertentsio arteriala zutenen % 72,9k gatza erabiltzen zuen bazkarietan. Parte-hartzaileek zuten ezagutzaren eta beren eguneroko bizi-ohituren artean desadostasuna ikusi zen, bai nutrizioari dagokionez baita beren patologiekin erlazioa duten beste faktore batzuei dagokienez ere. Hori dela-eta, garrantzitsua da elikadura, ariketa fisikoa eta osasun-hezkuntza heziketa-helburutzat dituzten programak hobetzea, eta mota horretako programa gehiago eskaintzea, batez ere patologiak dituzten pertsonentzat.

Gako-hitzak: Patologiak, Nutrizioa, Ezagutza, Ohitura

Appropriate nutrition and regular physical exercise are important tools for the prevention and treatment of many diseases. The objective of the present study was to analyze the awareness of people who participated in a physical exercise program regarding their disease and the benefits of nutrition and physical activity. We analyzed the questionnaires of 683 people who participated in a physical exercise program that was designed to improve 4 pathologies. Their average age was 58.3 ± 9.7 years, and 76.2% of participants were women. Different questionnaires were used to assess the participants’ knowledge about their own pathology, and the effect of nutrition and physical exercises on them, and to evaluate the practical implementation of that knowledge. Nutrition was considered to be not important for 12% of participants. For 91%, their knowledge about food was good and 83.3% admitted having good nutrition. However, 1.8% of participants didn’t have breakfast (3.4% were young people). In addition, 50.5% had the habit of eating snacks, 36.4% of people with obesity didn´t control their body weight and 72.9% of people with high blood pressure added salt to their food. Little agreement was observed between knowledge about nutrition and other factors that are associated with different pathologies and the implementation of them in everyday factor. For this reason it is important to continue to improve programs dealing with education in nutrition, physical exercise and health, basically in people with disease.

Keywords: Pathology, Nutrition, Knowledge, Habits

Hiztegiaren arabera, buruxkak 'galburu edo garau mortsak' dira. Era berean, izenburu horixe jarri zion 1910. urtean Jean Etxepare medikuak bere idazki bildumari.

Etxepare medikua (Jean Etxepare Bidegorri, 1877-1935) euskal idazle bikaina izan zen, laikoa, europar korronte berriei irekia eta arlo zabalei hedatua: kazetaritza, literatura, filosofia, zientzia...

P. Xarriton Buruxkak eta Etxepareren beste obra batzuk zein eskutitzak argitaratzeaz arduratu da, eta berriki, K. Altonagak zientziaren historiari lotutako Etxepareren biografia bat kaleratu du.

Aitzindari hura gogoan, UEUk bere liburutegi digitalari Buruxkak izena jarri dio

HPS Babeslea
Bizkaia Babeslea
Babeslea